In de gebouwen van het spoorwegfort van Duffel, dat deel uitmaakt van de historische fortengordel rond Antwerpen, overwinteren jaarlijks een vijftigtal vleermuizen. De ondergrondse gangen en kamers van het fort vormen een ideale habitat voor de gevleugelde beestjes. Het fort bestaat immers uit koele, vochtige ruimtes waar de vleermuizen van oktober tot april ongestoord van hun winterslaap kunnen genieten.
Verlichting met een extraatje
Vleermuizen in het fort houden niet van verlichting en jagen enkel op donkere plekken. Die verlichting is echter noodzakelijk is om bezoekers op een veilige manier in- en uit het fort te loodsen. Vooral in de najaarsmaanden, wanneer het vroeg donker is, kunnen we niet zonder. Daarom zocht Kempens Landschap naar een manier om het middenplein en de inganspoterne – de toegangsruimte naar het fort – toegankelijk te maken voor mens én dier.
Vleermuizen zijn beschermde dieren, dat wil zeggen dat je ze niet mag vangen of doden én dat je hun verblijfplaats niet mag beschadigen. Daarom wordt er gezorgd voor de installatie van aangepaste verlichting. De speciale lampen bevatten licht met een lager spectrum dan gebruikelijk. Voor het menselijk oog uit zich dat in een roodachtig licht. Uit onderzoek blijkt dat die verlichting de vleermuizen minder stoort bij hun activiteiten dan normale straatverlichting. Stichting Kempens Landschap kreeg voor het project een subsidie van 5.290 euro uit de pot ‘Projectsubsidie Natuur’ van het Agentschap voor Natuur en Bos.
Stijgende populatie
Het fort in Duffel is de eerste zwermplaats waar dit soort verlichting geïnstalleerd wordt. De speciale verlichting heeft bewezen effectief te zijn op doorgangsroutes die door vleermuizen worden gebruikt. Op dergelijke plaatsen vliegen de dieren snel voorbij, terwijl ze op zwermplaatsen veel langer verblijven. Na de installatie van de verlichting zal opgevolgd worden hoe de vleermuizen zich gedragen. Als het effect positief is, zou dit type verlichting een oplossing kunnen bieden voor andere forten waar gezwermd wordt en waar verlichting noodzakelijk is.
Er zijn dit voorjaar 59 overwinterende vleermuizen in het fort geteld. Dat is het hoogste aantal tot nu toe. In de in 2012 gebouwde vleermuizentunnel zat er voor het derde jaar op rij een grootoorvleermuis en voor het eerst een watervleermuis. De diertjes lijken steeds meer interesse te tonen in de tunnel en beginnen hem vaker te verkennen. We hopen dat we de komende jaren nog meer vleermuizen kunnen tellen.